Yüksek Avrasya Ekonomik Konseyi’nin genişletilmiş toplantısına Rusya, Ermenistan, Belarus, Kazakistan ve Kırgızistan liderleri katıldı. Kısa bir süre sonra Küba ve Özbekistan liderleri de toplantıya iştirak etti.
Toplantıda konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, AEBiç pazarına gıda ve hayati önemdeki tarım ürünlerinin kesintisiz tedariki hedefine başarıyla ulaşıldığını belirtti.
Entegrasyonun derinleştirilmesine yönelik bir adım
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Avrasya Ekonomik Birliği’nde (AEB) birçok ticari ve idari engelin ortadan kaldırılması sayesinde, malların yüksek düzeyde hareket serbestisini sağlamanın mümkün olduğunu belirtti.
Putin, “Beş ülke ortak teknik, sıhhi, veterinerlik ve bitki sağlığı norm ve standartlarına geçti” dedi.
Rus lider, AEB üyeleri arasındaki sınır geçişlerine ilişkin ek düzenleme ve kapasitesinin artırılmasıyla kolaylaştırılan karşılıklı yük taşımacılığındaki yüksek büyüme oranına dikkat çekerek, “Ülkelerin ürünlerinin Basra Körfezi ve Hint Okyanusu kıyısındaki limanlara doğrudan erişimini sağlayacak en büyük uluslararası Kuzey-Güney koridorunun projesinde çalışmalar aktif aşamaya girdi” ifadelerini kullandı.
AEB ülkelerinin endüstriyel işbirliğini, ithal ikamesini teşvik etmek ve Birliğe üye devletlerin teknolojik egemenliğini güçlendirmek için çaba sarf edildiğini belirten Putin, “AEB ülkelerinde kullanılan elektronik imzaların karşılıklı tanınması, ortak pazarın verimliliğinin artırılmasına ve iş süreçlerinin girişimciler ve tüketiciler için daha hızlı ve daha uygun hale getirilmesine yardımcı olacaktır” dedi.
Rus lider, Yüksek Avrasya Ekonomi Konseyi’nin bugünkü toplantısının yalnızca son on yıldaki ortak çalışmanın sonuçlarının bir özeti değil, aynı zamanda entegrasyonun derinleştirilmesine yönelik bir başka somut adımı olduğunu kaydetti.
AEB’nin gerçek bir ekonomik çekim merkezi haline gelmesini sağlamalıyız
Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko ise Birlik içindeki hükümet alımlarına engelsiz erişimin sağlanması gerektiğini belirterek, AEB pazarının aslında üçüncü ülkelerden yapılan ithalatlardan değil, Birliğe üye ülkelerde üretilen mal ve hizmetlerden korunduğunu ifade etti.
Belarus lider, AET içinde bilgi alımını, sertifikalandırma ve standardizasyon süreçlerini basitleştirecek teknik düzenlemenin dijitalleştirilmesi gerektiğini savundu.
Belarus lider, AEB’nin bazı devletlerin ‘sömürgeciliğinden bıkmış’ Afrika ve Latin Amerika ülkeleriyle diyaloğa yeterince önem vermediğini vurguladı.
Lukaşenko, jeopolitik rakiplerin AEB’yi premium pazarlardan ve ileri teknolojilerden izole etmeye çalıştığını, ancak Birlik üyelerinin ilerlemeye devam ettiğini kaydederek, “AEB’nin halklarımızın yararına gelişmeye devam etmesini ve modern dünyada gerçek bir ekonomik çekim merkezi haline gelmesini sağlamaktan sorumluyuz” diye konuştu.
Ulaşım altyapısının geliştirilmesi AEB içindeki ticaret cirosunun büyümesine ek bir ivme kazandıracak
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, varlığının on yılı boyunca AEB’nin, üye devletler arasında yakın ekonomik etkileşim için önemli bir platform haline geldiğini belirtti.
Ulaşım altyapısının geliştirilmesinin AEB içindeki ticaret cirosunun büyümesine ek bir ivme kazandıracağını belirten Paşinyan, Erivan’ın başlattığı ‘Dünyanın Kavşağı’ projesini anımsatarak, “Amaç, ilgili devletler arasında egemenlik, yargı yetkisi, eşitlik ve karşılıklılığa tam saygı temelinde ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi için gerekli lojistik koşulları yaratmaktır” dedi.
Paşinyan ayrıca AEB üyelerine, sosyo-ekonomik kalkınmanın ulusal önceliklerini dikkate alma çabalarını yoğunlaştırma çağrısı yaptı.
Küresel istikrarsızlık koşullarında AEB, daha esnek ve etkili hale gelmeli
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, küresel istikrarsızlık koşullarında AEB’nin daha esnek ve etkili hale gelmesi gerektiğini belirtti.
Tokayev, engelsiz tek bir iç pazarın oluşturulması ve nokta çözümler ve manuel kontrol olarak adlandırılan gizli kısıtlama uygulamalarının tamamen ortadan kaldırılması gerektiğini belirterek, “Tek bir Avrasya dijital koridoru oluşturmanın yanı sıra tarife politikaları ve gümrük prosedürlerini uyumlu hale getirerek ‘kesintisiz’ bir lojistik yaratmak önemlidir” dedi.
Pratik bir önlem olarak Tokayev, nakliye evraklarının QR kodlarının uzaktan doğrulanması ve dijital belgelerin karşılıklı tanınması için AEB içinde bir mekanizma oluşturulmasını önerdi.
AEB ile ‘Tek Kuşak Tek Yol’ projesini birbirine bağlanmalı
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, AEB ile Çin arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesi ve özellikle AEB ile ‘Tek Kuşak Tek Yol’ projesini birbirine bağlamanın önemini vurguladı.
Caparov, “Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolunun inşasına ilişkin proje çalışmaları aktif aşamada. Çin sınırında yeni kontrol noktalarının açılması ve mevcut kontrol noktalarının kapasitesinin arttırılması konusunda anlaşmalara varıldı” dedi.
Caparov ayrıca vatandaşların, malların ve sermayenin AEB içindeki hareketinin önündeki engellerin kaldırılması ve ‘kağıt üzerinde değil pratikte’ bir güven alanı yaratılması için çalışmaların sürdürülmesi çağrısında bulundu.
Kırgız lider ayrıca, Birliğin mali altyapısının güçlendirilmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Rusya, Belarus, Ermenistan, Kazakistan ve Kırgızistan’dan oluşan Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) 1 Ocak 2015’te kuruldu. AEB’de Moldova, Özbekistan ve Küba gözlemci ülke statüsünde yer alıyor.
